Polanica-Zdrój - miasto, uzdrowisko, wczasowisko, a zarazem znaczący ośrodek turystyczny. Zgodnie z podziałem terytorialnym Sudetów, znajduje się na terenie Sudetów Środkowych w Kotlinie Kłodzkiej, w obrębie dwóch jednostek fizyczno – geograficznych: Gór Stołowych i Gór Bystrzyckich. Umowną granicę między nimi stanowi rzeka przepływająca przez Polanicę – Bystrzyca Dusznicka.
GRANICE MIASTA: Granice administracyjne miasta na północy sięgają szosy Nr 8, dalej biegną na południe przez Lipnik (wzniesienie 541 m. w pn. części stoliwa Szczytnika), Piekielną Górę, Wysoki Kamień, przez Piekielną Dolinę, stokami Wolarza i Kamiennej Góry, po czym za Sokołówką i Nowym Wielisławiem - grzbietem Wzgórza Marii, przez dolinę Bystrzycy Dusznickiej na pn. do szosy Nr 8 .
Miasto zajmuje powierzchnię 1722 ha.
KLIMAT: Korzystne położenie geograficzne powoduje, że panuje tu klimat podgórski charakteryzujący się łagodnymi zimami i dość ciepłymi, słonecznymi latami.
Średnia roczna suma opadów wynosi 682 mm. Najwyższe opady występują w lipcu - 102 mm, ale jednocześnie jest on miesiącem najcieplejszym, o średniej temperaturze 16°.
Najpogodniejszym miesiącem jest wrzesień, najzimniejszy zaś luty przy średniej temperaturze -4°. Najniższe opady notuje się w styczniu i październiku.
Roślinność i zwierzęta:
Stoki gór otaczających Polanicę (czyli Gór Stołowych i Gór Bystrzyckich) porasta las dolnoreglowy. Dominuje tu świerk, ale ostatnio wprowadzane się inne gatunki drzew, w celu urozmaicenia składu lasów: buki, jawory, jodły, jarzębiny i modrzewie. Sosna porasta stosunkowo jałowe gleby wytworzone na piaskowcach i marglach (z których zbudowane są całe Góry Stołowe) – m. in. Szczytnik, Piekielna Góra. Z kolei na Wzgórzu Marii dosyć często występuje również brzoza. Stoki Gór Bystrzyckich (m. in. Wolarz i okolice) porasta w większości monokultura świerka. Lasy świerkowe generalnie dominują w całych Sudetach – zostały bowiem zasadzone po intensywnym wyrębie lasów, po XVIII wieku, czyli po czasie największego zapotrzebowania na surowiec drzewny (wykorzystywany głównie przez liczne huty „górskie”, jakie powstały w tym czasie na terenie praktycznie całych Sudetów).
Na podmokłych terenach Sokołówki oraz na pograniczu Polanicy i Bukowej dosyć licznie występuje olcha szara. Na łąkach i śródleśnych polanach pełnik europejski zwany różą kłodzką. Na tych samych stanowiskach zakwita zimowit jesienny. Bogaty zespól florystyczny występuje na łące przy granicy Bukowej i Piekielnej Góry (wsi). Rośnie tu ciemierzyca zielona, ostrożeń łąkowy i warzywny, rdest wężownik, goryczka orzęsiona i oset dziewięćsil bezłodygowy, Na łąkach Sokołówki oraz koło Pokrzywna rosną różne odmiany storczyka. Na łąkach całego obszaru występuj ą różne odmiany dzwonków, przebiśniegów, pierwiosnków, a w lasach konwalia majowa i konwalia dwulistna.
W centrum uzdrowiska rozciąga się Park Zdrojowy, przechodzący w park leśny. W 1991 roku został on wpisany do rejestru zabytków. Rosnące tu skupisko rododendronów o pow. 04 ha jak i liczne drzewa znajdujące się w mieście, zaliczane są do pomników przyrody. Występują też magnolie, sumaki octowce i piwonie krzewiaste.
NATURA 2000 -OBSZAR CHRONIONY W POLANICY - ZDROJU
Piekielna Dolina koło Polanicy
Kod obszaru: PLH020010
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Obszar biogeograficzny: kontynentalny
Powierzchnia:142,5 ha
Status formalny: obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Opis przyrodniczy:
Obszar położony w Kotlinie Kłodzkiej na wysokości 395 - 500m npm. Przełomowa dolina rzeki Bystrzycy Dusznickiej wcinająca się pomiędzy Piekielną Górę na północy (Góry Stołowe) i na południu masyw Wolarza (Góry Bystrzyckie). Rzeka płynie krętym, kamienistym korytem, a strome stoki doliny sięgają tu ponad 200 m. Na stromych stokach w pobliżu Polanicy rośnie m.in. cenny fragment lasu klonowo-lipowego, naskalne lasy sosnowe, z bardzo nisko występującą populacją brzozy omszonej (odmiana karpacka). Lasy iglaste zajmują 97% powierzchni obszaru. W rzece występuje duża populacja głowacza białopłetwego, a w nadrzecznych turzycowiskach - cenny gatunek mszaka sierpowiec błyszczący.
Opis turystyczny:
Obszar położony koło Polanicy Zdroju. W Polanicy Zdroju stacja PKP do której dogodny dojazd z Kłodzka. Przez obszar przechodzi rzadko używana droga z Polanicy do Szczytnej oraz malownicza linia kolejowa z wieloma mostami. W Polanicy Zdroju liczne możliwości noclegu. Na obszarze możliwość uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. Atrakcją turystyczną są też sąsiednie obszary NATURA 2000: Góry Stołowe oraz Torfowisko pod Zieleńcem.
Istniejące formy ochrony przyrody:
• Góry Bystrzyckie i Orlickie - obszar chronionego krajobrazu
Ważne dla Europy typy siedlisk przyrodniczych
• nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis
• ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
• ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacion vandelii
• kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion)
• grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
• jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion pseudoplatani)
• łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe) *
• pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków
• sosnowy bór chrobotkowy (Cladonio-Pinetum i chrobotkowa postać Peucedano-Pinetum)
Ważne dla Europy gatunki zwierząt
• wydra - ssak
• minóg strumieniowy - ryba
• głowacz białopłetwy - ryba
Ważne dla Europy gatunki roślin
• sierpowiec błyszczący
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze:
- Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wroclawiu, www.wroclaw.rdos.gov.pl
- Dyrekcja Dolnośląskiego Zespołu Parków Krajobrazowych, Wrocław
- Dolnośląska Regionalna Organizacja Turystyczna, Wrocław, www.dot.org.pl
- RDLP we Wrocławiu, 50-357 Wrocław, ul. Grunwaldzka 90, tel. (0-71) 377-17-00.
- Muzeum Przyrodnicze Uniwersytetu Wrocławskiego;
- Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków;
- UNEP-GRID W-wa.
Jednostki administracyjne:
• Polanica-Zdrój (kłodzki, woj. dolnośląskie)
• Szczytna (kłodzki, woj. dolnośląskie)
na podstawie: http://obszary.natura2000.org.pl/index.php?s=obszar&id=82